من آمبولانس هستم " نوشته حبیب محمد زاده

شاعر را نمی شناسم و چه بهتر ! عنوان کتاب بصورت آینه ای نوشته شده است و این نخستین دق الباب بر منطق شعر است . اینطور که علم الاشیا می گوید ما هم قبل از پردازش تصاویر آن ها را وارونه می بینیم . برای نزدیک کردن اجسام از طریق لنز نیز همین اتفاق رخ میدهد که با کارگذاری یک لنز اضافه تصویر معکوس را معکوس می کنند و ما آن را به شکل عادی – غیرعادی ؟- می بینیم . پس این شعرها به جهان ماقبل پردازش مغز و ذهن تعلق دارند . خود شاعر می گوید این ها شعر نیستند بلکه دیتا هستند . دیتا مفهومی پیش – شعر است . مثل تاملات در ادبیات کهن . شعر نارس . نطفه ی شکل نگرفته شعر .
اما یک چیزی دارد که همان رشد می کند ، ریتم پیدا می کند ، ریخت پیدا می
کند ، همنشین و جانشین پیدا می کند ، سطر و پاراگراف پیدا می کند ، نقطه
و ویرگول پیدا می کند و خلاصه بزک و دوزک ی پیدا می کند و می شود شعر !
دیتا یک مفهوم جدیدتر هم دارد از آنجا که ترجمه نشده است به دونکته پی می
بریم اول اینکه شاعر – یا همان دیتا نویس – به زبان پالوده و دست نخورده
اعتقادی ندارد و دوم اینکه خواسته است مفهوم دیتا را از مسیر کامپیوتر به
خواننده برساند . دیتا در کامپیوتر به معنای واحدهای اطلاعاتی است .
خطوطی هستند که می توانند دیتا را حمل و نقل کنند . دیتا ها امروزه همه
فرهنگ بشری را به سرعت نور منتقل می کنند پس در این دیتاهای حبیب محمد
زاده هم سرعت هست هم نوگرایی و هم پیش – پردازشی . خودش هم اذعان دارد که این دیتا ها سازنده ی اشعار هستند و خودشان شعر نیستند . اما اسم " من آمبولانس هستم " و نحوه ی نوشته شدن آینه ای ش دوباره دیتاها را در مسیری جدید می اندازد . همیشه آمبولانس بشکل آینه ای روی آن نوشته می شود تا در موقع انعکاس درست خوانده شود و نیازی به پردازش نباشد . حالا با یک پردازش عکس روبرو هستیم . پردازش بعهده ی ما خواهد بود اگر آیینه شویم یعنی پردازش بی پردازش ! این طنز در تعویض مرتب منطق نشانه ی محرز آوانگاردیسم است . ما به دیدار دیتاهای پیش – پردازشی ماورای نو می رویم . تطبیق پیش – پردازشی با ماوراء نو خبر از تطبیق آوانگاردیسم حبیب با
جهان پیشا – ذهن می دهد . دیدن و شنیدن اشیا همانگونه که هستند و نه
آنگونه که ذهن ما پردازش می کند . اکنون برویم سراغ دیتا های هفتصد گانه
حبیب محمد زاده .در شکل کلی دیتا ها فاقد موسیقی بیرونی و درونی هستند .
این سکوت موسیقی هم برای زدودن حاشیه ها از متنونی است که قرار است فقط از طریق خودشان با خواننده ارتباط بگیرند و ضمنا یادمان نرود که در دنیای پیش – پردازش ها ، ریتم و قافیه وجود ندارد . هرچه هست مشاهده ی محض طبیعی است . دنیایی از جنس بچه های ژان ژاک روسو . و مورد آخر اینکه دیتاها گرچه شماره به شماره جدا هستند اما گاهی بصورت سریالی نوشته شده اند و معمولا هر چهار پنج دیتا به هم ربط دارند . ربط ها نه حول مفهوم
بلکه حول کلمه می چرخند مثلا

182- اصلا چرا باید پلنگ برای سیر کردن شکم زن و بچه اش بزکوهی را شکارکند . پلنگ با همین فکر ، صبحش را شب کرده بود و داشت بی چیز به خانه اش برمی گشت

183- پلنگ بز را گاز گرفت . بعد به خانه برگشت و دهان زن و بچه اش را لیس زد.

184- بز نمرده است . فقط یک زخم عمیق برداشته است . به زودی مرگ او را
شکار خواهد کرد

والبته دیتاهای مستقل هم داریم که گرچه پشت سر هم نوشته شده اند اما با
هم بی ارتباط اند . شماره گذاری دیتاها باعث میشود تا هرگونه ارتباط بین
آن ها انکار شود و پیوستگی ارگانیک مفاهیم دریافتی بشکل دیجیتالی مختل
شود . معمولا مفاهیم بصورت آنالوگ و به هم پیوسته درک میشوند اما این
پیشا – ذهن ها دیجیتالی اند و بصورت مقطعه نوشته می شوند . این اصرار بر
شماره گذاری خواننده را هر چه بیشتر از انواع رایج متن – نثر و شعر – دور
می کند تا خواننده بتواند دور از حاشیه های تعریف شده به متن دیتاها برسد
.

اما این دیتا ها به اعتبار پیش فرض بودنشان قابل تفسیر اند . زیرا هنوز
بکرند و باکره و کشف نشده . خواننده می تواند با خواندن آن ها به دنیایی
وارد شود که هنوز عوامل تمیز دهند و ممیز دست بکار نشده اند . پس متن در
مشارکت خواننده است که بازنویسی می شود و هر تاویلی از آن مجاز و بلکه
واجب است . دیتاها از خواننده می خواهند یا در کودکی شان سهیم شوند یا از
طریق ذهن خود آن ها را بزرگ کنند و به مفاهیم جدیدی تبدیل کنند . نویسنده
دیتاها توانسته است با این تمهید ها خود را ازصحنه متن غیب کند و خواننده
را حیران در صحنه باقی بگذارد . پرداختن به همه هفتصد دیتا کار سختی است
و دسته بندی کردنش هم کاری عبث زیرا نویسنده هرگونه ارتباط طولی را بین
دیتا ها قطع کرده است تا شکل خوشه ای و هم ریز آن تابع هیچ نظم معناداری
نشود و خود متن ها قربانی جایگاه خود در نظم تعریف شده نشوند . این اعلام
خودمختاری و بلکه استقلال دیتا ها ست . با این استدلال کتاب را باز می
کنیم و چند دیتای مختلف را برای بررسی انتخاب می کنم و مطمئن هستم اگر از
اول یا آخر هم شروع میکردم فرقی نمی کرد .

136- سرم را روی پای عروسکم می گذارم و ستاره ها را می شمارم .زیر سرم
کوتاه است ؛ عروسکم را مچاله می کنم و دوباره می گذارم زیر سرم .

اطلاعات شماره 136 درباره فاعل هیچ است . نمی دانیم کودک است یا بزرگسال
شاید هم خود حبیب باشد ! فرض میکنیم با وجود عروسک او کودک باشد . اما
هیچ بچه ای عروسک مورد علاقه اش را مچاله نمی کند . سر را روی پای عروسک گذاشتن ایهام به مردی دارد که سرش را روی پای محبوبش گذاشته است و در آسمان غرق است . رابطه ی بین دو لذت جسمی و آسمانی به ضرر لذت جسمی تمام میشود . اصلا این کودک – مرد کجاست ؟ روی پشت بام ، توی رختخواب یا درکویر یا هرجای دیگر. هرجا هست بالشی درکار نیست تا سرش را بر آن بگذارد.
در آسمان چه می گذرد که او این همه مشتاق دیدنش است . آیا آسمان کویر
است و یک شب بیشتر در کویر نمی ماند . آیا کودک است بر پشت بام و ستاره
ها برایش تازگی دارند . آیا منجم است و به دنبال ستاره ای خاص می گردد .
خواننده باید سرانجام انتخاب کند و انتخاب او در مورد فاعل ، محل ، عروسک
و انگیزه می تواند این دیتا را به یک نثر علمی ، تخیلی ، شعر عاشقانه ،
شعر نهیلیستی یا ادبیات کودکان بدل کند .

304- ما می رویم و به جای ما ، آدمهای دیگری می آیند و به جای این شهر ،
شهر دیگری و به جای این کوه ، کوه دیگری می آید .

دیتای 304 ظاهرا جمله قصار است اما با قاطی کردن بدیهیات اتفاق دیگری می
افتد . رفتن آدم را با رفتن شهر و کوه و جایگزینی آدم را با جایگزینی شهر
و کوه یکی میکند . در رفتن آدم و جایگزین شدنش با آدم های دیگر شکی نیست اما رفتن شهرها و کوه ها و جایگزین شدنشان داستان دیگری است . آیا
نویسنده سهوا دچار این اشتباه شده است ؟ آنچه به غرابت منطق دامن می زند
فاصله این جابجایی هاست و نحوه جابجایی . انسان یک ارگان زنده است و شهر
یک ارگان مصنوع و کوه یک ارگان معدنی . نابودی همه آن ها محرز است اما
جانشینی حرف دیگری است . شهرها نو می شوند و کوه ها کوتاه تر می شوند .
این تغییرات مثل هم نیست و هرکدام برخاسته از ماهیت خود است . اما انگار
این دیتا ها پیش – پردازش اند و این خواننده است که خود را درگیر منطق
هایی می کند که هنوز بوجود نیامده است .

32- جنگ پرازنقطه است : شلیک ها .

نه ! این دیتای پیش – پردازش نیست ! شلیک ها در جنگ ربطی به اصول هندسه یا حروف ندارند مگر اینکه شاعری در میدان جنگ آنها را دیده باشد . این دیتا پردازش شده است و خوب هم پردازش شده است . نقطه های سیاه روی کاغذ سفید اگر با چشمانی عادت شکن دیده شوند حتما کاغد را سوراخ سوراخ خواهد دید .

اهان ! پس دوباره برگشتیم به اول سطر . این همان دیدار اول یک جنگ
دیده ی سواد نیاموخته با متن پرنقطه  است ! بشرط آنکه خط فارسی یا عربی
باشد البته فارسی نقطه دار تراست و جنگ دیده تر ! این دیتا ها خواننده را
تحریک میکند تا به پردازش های دوباره و سه باره دست بزند . اما شلیک ها
کارشان کشتن جنگاوران است نقطه ها قرار است چه یا که را بکشند ؟ ظاهرا
هیچ کس را اما تثبیت معنا از طریق حروف به نوعی مرگ معنا و مومیایی کردن
ش نیست ؟ بگذریم ! انگار به پردازش های دیگری نیاز است که جایش اینجا
نیست .

19- کاش ما را فقط همینجا نکشته بودند . جاهای حاصلخیزتری هم هست

کجا قرار است ما را بکشند و چند جا میشود ما را کشت و کشتن ما درجای
حاصلخیز چه فایده ای برای کشتگان دارد و اصلا این چه کشته ای است که می
پرسد ؟ بنظر می رسد این یک دیتای پیش – پردازشی نیست و مفهوم کشتن تصعید یافته و حالت استعاره ای یافته است . خوب چه میشود کرد گاهی هم دیتا نویس هوس برنامه نویسی به سرش می زند ! این کشته ی تکراری می خواهد جایی کشته شود و خونش بریزد که از خونش چیزی بروید در حد و اندازه های شقایق یا پرسیاوشان ! پس لابد ادعای شهادت دارد که به مرگ خود ایمان نیاورده و هنوز پس از مرگ حرف می زند و نگران کویری ست که خون ش را هدر دهد بویژه که به باروری خونش اعتماد کامل دارد .

این تاویل ها می تواند تا 700 شماره ادامه یابد اما بد نیست خودتان
بخوانید و از تاویل های خودتان لذت ببرید . این دیتاهای خام خوشمزه
نیستند . آتش می خواهد و دندان !

--------------------------------------------

 

از مقرّ حافظ : شیراز